Η προοπτική ανιχνεύεται στη «λάθος» απάντηση - Με αφορμή τα θέματα των πανελλαδικών στο μάθημα της Ελληνικής Γλώσσας
Αναμενόμενα χαρακτηρίστηκαν τα θέματα των Πανελλαδικών Εξετάσεων στο μάθημα της Γλώσσας. Πράγματι, το αρχικό κείμενο, πάνω στο οποίο στηρίχτηκαν οι ερωτήσεις και η Έκθεση, συμπυκνώνει με αριστοτεχνικά λιτό τρόπο, τα «σύγχρονα» επιχειρήματα που χρησιμοποιεί το σύστημα για να υπερασπίσει τον εαυτό του. Επειδή, η κυρίαρχη αστική ιδεολογία είναι η ιδεολογία του σχολείου, τα θέματα χαρακτηρίστηκαν βατά!
Το κείμενο ξεκινάει επιπλήττοντας τους νέους, «οι οποίοι τόσο εύκολα αυταπατώνται κι εξίσου εύκολα απογοητεύονται», που θεωρούν πως η δημοκρατία που βιώνουν είναι απλά «ένα σύνολο διαδικαστικών κανόνων». Πού και γιατί ψάχνετε ιδανικά; Δε βλέπετε αυτά που υπάρχουν; Δεν ξέρετε πως οτιδήποτε χαρακτηρίζει τη δημοκρατία «μας», γεννήθηκε από «τις μεγάλες ιδεολογικές συγκρούσεις που δημιούργησαν αυτούς τους κανόνες; Θέλετε να δοκιμάσουμε να τις απαριθμήσουμε;»
Στην απαρίθμηση που ακολουθεί, αναφέρονται τέσσερα ιδανικά που χτίζουν τη δημοκρατία «μας»: Το ιδανικό της ανοχής, το ιδανικό της μη βίας, το ιδανικό της σταδιακής ανανέωσης της κοινωνίας μέσα από την αντιπαράθεση ιδεών και την αλλαγή της νοοτροπίας και του τρόπου ζωής και το ιδανικό της αδερφότητας!
1. «Το ιδανικό της ανοχής», το συναντάμε «πρώτο μεταξύ όλων» και βγήκε «μέσα από αιώνες αμείλικτων θρησκευτικών πολέμων…».
Με πόσο απλά λόγια ξορκίζεται το φάντασμα του Κομμουνιστικού Μανιφέστου! Ποιοι ταξικοί πόλεμοι, όλοι θρησκευτικοί ήταν.
Επίσης, «αν σήμερα απειλείται η ειρήνη στον κόσμο, η απειλή προέρχεται για άλλη μια φορά από τον φανατισμό, δηλαδή από την τυφλή πίστη στη δική μας αλήθεια και ότι αυτή μπορεί να επιβληθεί με τη βία…».
Ποιοι ιμπεριαλιστές; Φονιάδες των λαών εγωιστές, που σπέρνετε τον όλεθρο και διαλύετε χώρες και λαούς!
2. Σε ότι αφορά «το ιδανικό της μη βίας», πρέπει να εμπεδωθεί πως «αυτό που ουσιαστικά διακρίνει μια δημοκρατική εξουσία από μια μη δημοκρατική είναι πως μονάχα στην πρώτη οι πολίτες μπορούν να ξεφορτωθούν τους κυβερνώντες χωρίς αιματοχυσίες».
Δημοκρατία, λοιπόν, είναι η εναλλαγή στην εξουσία με εκλογές. Οι επαναστάσεις απορρίπτονται και κάθε ένοπλη πάλη. Όσοι πήραν τα βουνά και τα όπλα το 1947-49, ήταν εχθροί της δημοκρατίας και γι’ αυτό η ετυμηγορία ήταν «εις θάνατον»! Τι να πούμε για τους «βίαιους» Παλαιστίνιους που λιθοβολούν τους Ισραηλινούς;
Η δημοκρατία θριαμβεύει! Ξεφορτωνόμαστε τους κυβερνώντες χωρίς αιματοχυσίες. Αν πέφτουν, καμιά φορά, βόμβες σε κεφάλια, είναι για να απαλλαγούν οι «πολίτες» από τα «ολοκληρωτικά καθεστώτα». Να θυμηθούμε τους μακαρίτες Μιλόσεβιτς, Σαντάμ, Καντάφι και τους εν ζωή Άσαντ, Μαδούρο και Κιμ Γιονγκ Ουν.
Αυτοί «οι τυπικοί κανόνες της δημοκρατίας, που τόσο συχνά γίνονται αντικείμενο χλευασμού, εισήγαγαν για πρώτη φορά στην ιστορία τρόπους συμβίωσης που είχαν στόχο την επίλυση των κοινωνικών συγκρούσεων χωρίς τη χρήση βίας…».
Ας δούμε πώς αυτό το άριστο σύστημα εφαρμόστηκε στην Ελλάδα. Ξεκινώντας απ’ τον Καραμανλή που τον διαδέχτηκε ο Ράλλης, που τον διαδέχθηκε ο Παπανδρέου, ακολούθησε ο Μητσοτάκης, μετά πάλι ο Παπανδρέου, ήρθε ο Σημίτης που τον διαδέχτηκε ο Καραμανλής (ο ανιψιός), τον Καραμανλή διαδέχτηκε ο Παπανδρέου (υιός), ακολούθησαν Παπαδήμος, Πικραμένος, Βενιζέλος με Σαμαρά, Τσίπρας και ράβει κοστούμι ο Μητσοτάκης (υιός).
Όλα αυτά χωρίς τη χρήση κανενός είδους βίας! Αμφιβάλλει κανείς;
3. «Το ιδανικό της σταδιακής ανανέωσης της κοινωνίας μέσα από την ελεύθερη αντιπαράθεση των ιδεών και την αλλαγή της νοοτροπίας και του τρόπου ζωής».
Δηλαδή, όλα είναι ιδέες ή πιο λαϊκά, όλα είναι μια ιδέα. Αν θέλουμε να γίνει καλύτερη η κοινωνία, πρέπει να αλλάξουμε μυαλά. Οι φτωχοί πρέπει να σταματήσουν να ζητούν χρήματα και να κόψουν την κραιπάλη. Οι πλούσιοι πρέπει να κόψουν την ελεημοσύνη και να τους δίνουν χρήματα. Λιτός βίος, λογικά επιχειρήματα και περισυλλογή! Σταδιακά, όλα θα αλλάξουν. Ησυχία, τάξη και υπομονή…
«Μόνο η δημοκρατία επιτρέπει τη διαμόρφωση και την εξάπλωση των ειρηνικών επαναστάσεων, όπως συνέβη τις τελευταίες δεκαετίες με την αλλαγή στις σχέσεις των δύο φύλων, που ίσως να είναι η μεγαλύτερη επανάσταση της εποχής μας».
Ποια ακριβώς ήταν η αλλαγή στις σχέσεις των δύο φύλων; Υποθέτουμε πως, αφού γίνεται λόγος για επανάσταση, πρέπει να έχει έρθει η ισότητα και δεν το έχουμε πάρει είδηση. Ο σεξισμός, οι βιασμοί, οι γυναικοκτονίες που παρακολουθούμε καθημερινά, δε συμβαίνουν. Αφού όλα είναι ιδέες, τα φανταζόμαστε.
4. «Τέλος, το ιδανικό της αδελφότητας (η fraternité της Γαλλικής Eπανάστασης). Η ιστορία του ανθρώπου είναι σε μεγάλο βαθμό ιστορία συγκρούσεων αδελφοκτόνων. Στο έργο του Φιλοσοφία της Ιστορίας ο Χέγκελ** χαρακτήρισε την Ιστορία ως «απέραντο σφαγείο». Μπορούμε να τον διαψεύσουμε; Σε καμία χώρα του κόσμου δεν υπάρχει περίπτωση να διαρκεί επί μακρόν η δημοκρατία δίχως να γίνει ήθος και συμπεριφορά. Πώς όμως μπορεί να γίνει αυτό δίχως την αναγνώριση της αδελφότητας που ενώνει όλους τους ανθρώπους σε ένα κοινό πεπρωμένο;…»
Πολύ απλά, «το ιδανικό της αδελφότητας» σημαίνει πως τάξεις και ταξική πάλη δεν υπάρχουν! Ο συγγραφέας Bobbio, σαν τον Τσαγανέα στη γνωστή ελληνική ταινία, αναφωνεί: Άνθρωποι, άνθρωποι, προς τι το μίσος και ο αλληλοσπαραγμός; Αφού όλοι άνθρωποι είμαστε!
Το 1976, ο υπουργός εργασίας Κ. Λάσκαρης, στην εισηγητική του έκθεση σε ένα νομοσχέδιο, σημείωνε ότι δεν υπάρχει πλέον «εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο» και δήλωνε στους δημοσιογράφους πως δεν θα επιτρέψει την πάλη των τάξεων! Ο Λάσκαρης χαρακτηρίζεται ανεκδιήγητος και γελοίος αλλά ο Bobbio αξιόλογος σύγχρονος φιλόσοφος!
Όσο για την «ψαρωτική» ερώτηση, αν «μπορούμε να διαψεύσουμε» τον Χέγκελ, είναι γνωστό πως διαψεύστηκε από τον Μαρξ, ως ο φιλόσοφος που παρουσίαζε την πραγματικότητα με το κεφάλι κάτω και τα πόδια πάνω.
Οι συντακτικές-γραμματικές ασκήσεις και η έκθεση που ακολουθούν, είναι γραμμένες με τρόπο που να εμπεδώνουν το ιδεολογικό περιεχόμενο του κειμένου στους μαθητές. Χαρακτηριστική η άσκηση Β1 που έπρεπε να απαντηθεί με Σωστό ή Λάθος. Τολμήστε να διαφωνήσετε. Θα χάσετε 10 μονάδες.
Προτείνουμε στους μαθητές, να μην μείνουν στις απαντήσεις που έγραψαν για να πάρουν την βαθμολογία που θα τους επιτρέψει να μπουν στο Πανεπιστήμιο. Να δουν το ενδιαφέρον στην αντιστροφή των ερωτήσεων. Να μην γράψουν περίληψη κειμένου αλλά να το αναπτύξουν. Να σημειώσουν τις λάθος απαντήσεις για να δουν την άλλη όψη των πραγμάτων. Η προοπτική μπορεί να ανιχνευτεί στην κόκκινη υπογράμμιση κάτω από τη «λάθος» απάντηση.
15 Ιούνη 2019, Βαγγελιώ Δερμιτζάκη, μέλος των Αγωνιστικών Κινήσεων Εκπαιδευτικών
